«…La vida imita al arte mucho más que el arte a la vida», escribe el dramaturgo irlandés Oscar Wilde en su obra ‘The Decay of Lying’ (1891).
Es, en verdad, una gran pregunta quién copia a quién; dependiendo de la época y el lugar, las respuestas varían. Sin embargo, deseando tener también una opinión más completa, busco, leo y observo.
Y luego llega la gran oportunidad… un festival internacional. Ideas, opiniones, pensamientos, influencias, todo en un mismo escenario. En cada espectáculo, te enfrentas a la mirada del director, los actores y los escenógrafos. Y, probablemente, en cada una de esas representaciones, descubres un fragmento del lugar que la presenta. Un fragmento del pueblo de hoy, a través de lecturas de ayer, y, la mayoría de las veces, con autores de otros lugares.
Así, una aventura encuentra su camino en el pequeño Teatro De la Estación, y un grupo de personas de tres continentes se reúnen para convivir y dialogar sobre su amor común: ¡el teatro! Si estuviste en la semana del MIT en el Teatro De la Estación, probablemente tuviste una muestra de los enfoques tan diferentes que cada país ofrece en sus obras.
Y en medio de esta diversidad y el intercambio de ideas e impresiones, asistimos a obras de grandes autores como Rémi de Vos, Tankred Dorst, José Saramago, Herbert Achternbusch y August Strindberg, «cobrando vida» en escena. Cada grupo aportó su sello personal al teatro, a través de diferentes enfoques en la dirección, la escenografía, el vestuario, la iluminación e incluso la actuación.
Ahora bien, en cuanto a mi experiencia, vivirlo desde adentro es muy diferente; no se limita solo al espectáculo. La magia estaba principalmente detrás del escenario, en las relaciones humanas que se formaron. Tuve la oportunidad de conocer a personas de diversos lugares, conversar y cenar con ellos, ayudarlas y ser ayudado. En resumen, describiría mi experiencia como un auténtico Erasmus en toda regla.
No puedo confesar cuál fue mi espectáculo favorito, pero puedo admitir que todos captaron mi interés de una ο otra manera. Sobre todo, porque tenía la curiosidad de reconocer la cultura a través de cada participación. Verás, no es casualidad que en la antigüedad los griegos dieran prioridad a la palabra, mientras que los romanos al espectáculo. Sin considerar que uno es superior al otro, podemos distinguir las diferencias culturales que llevan a enfoques teatrales tan distintos.
Y eso es maravilloso…
…Casi tanto como lo fue la tarta de queso que comíamos al finalizar de las funciones.
Más allá de la comida, formar parte y asistir a un festival multicultural fue realmente una lección importante para mí. Además, el contacto con gente del teatro de todo el mundo me llevó a pensar que quizá no sea necesario responder a la pregunta de quién copia a quién. Tal vez podamos simplemente imaginar al arte bailando abrazado con la vida, flotando como ninfas en el éter, inspirándose mutuamente en un círculo vicioso, del cual buscamos a diario fragmentos de nosotros mismos. ¡Eso es todo por ahora!
Hasta la próxima, Chrys.
Bibliografía: Wilde O., The decay of lying, 17/06/2004, Kessinger Publishing .
«…Η Ζωή μιμείται την τέχνη, πολύ περισσότερο από ό,τι η Τέχνη τη ζωή.», γράφει ο Ιρλανδός δραματουργός Όσκαρ Ουάιλντ, στο έργο του “The decay of lying” (1891), είναι, αλήθεια, αρκετά μεγάλο το ερώτημα του ποιος αντιγράφει ποιον· κι ανάλογα την εποχή και το μέρος, υπάρχουν διαφορετικές απαντήσεις. Θέλοντας, όμως, να έχω κι εγώ μια άποψη πιο σφαιρική, ψάχνω, διαβάζω και παρακολουθώ.
Και έπειτα έρχεται η μεγάλη ευκαιρία… ένα διεθνές φεστιβάλ. Ιδέες, απόψεις, σκέψεις, επιρροές, όλα σε μία σκηνή. Σε κάθε παράσταση, έρχεσαι αντιμέτωπος με τη ματιά του σκηνοθέτη, των ηθοποιών, αλλά και των σκηνογράφων. Και μάλλον σε κάθε μία από αυτές τις παραστάσεις, γνωρίζεις ένα κομμάτι του τόπου που την παρουσιάζει. Ένα κομμάτι για το λαό του σήμερα, μέσα από αναγνώσματα του χθες, και τις περισσότερες φορές, συγγραφείς άλλων τόπων.
Έτσι, μια περιπέτεια βρίσκει το δρόμο της μέσα από το μικρό Teatro De la Estación, και ένα τσούρμο ανθρώπων από τρεις ηπείρους συναντιούνται, ώστε να συναναστραφούν και να συζητήσουν για την κοινή τους αγάπη: το θέατρο! Αν βρεθήκατε την εβδομάδα του MIT, στο Teatro De la Estación, πιθανότατα πήρατε μια γεύση από τις τόσο διαφορετικές προσεγγίσεις έργων της κάθε χώρας.
Και μέσα σε αυτή την ποικιλία και την ανταλλαγή σκέψεων και εντυπώσεων, παρακολουθήσαμε έργα σπουδαίων δημιουργών όπως ο Ρεμί ντε Βος, ο Τανκρεντ Ντορστ, ο Χοσέ Σαραμάγκο, ο Έρμπερτ Αχτερνμπους και ο Αυγουστος Στρίνγκμπεργκ, “να παίρνει ζωή” επί σκηνής. Με την κάθε ομάδα να φέρνει την προσωπική της σφραγίδα στο θέατρο, μέσα από διαφορετικές προσεγγίσεις στη σκηνοθεσία, τη σκηνογραφία, την ενδυματολογία, τον φωτισμό, ακόμα και την υποκριτική.
Τώρα, όσον αφορά την εμπειρία μου, η εμπειρία εκ των έσω, είναι πολύ διαφορετική· δεν περιορίζεται μόνο στο θέαμα. Η μαγεία βρισκόταν κυρίως πίσω από τη σκηνή, στις ανθρώπινες σχέσεις που αναπτύχθηκαν. Είχα την ευκαιρία να γνωρίσω ανθρώπους από διάφορα μέρη, να συζητήσω και να δειπνήσω μαζί τους, να τους βοηθήσω και να με βοηθήσουν. Κοινώς, θα χαρακτήριζα την εμπειρία μου, ένα Erasmus με τα όλα του!
Αδυνατώ να ομολογήσω ποια παράσταση μου άρεσε περισσότερο, όμως, μπορώ να παραδεχτώ ότι όλες μου κέντρισαν το ενδιαφέρον με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Κυρίως, γιατί είχα την περιέργεια να αναγνωρίσω την κουλτούρα, μέσα από την κάθε συμμετοχή. Βλέπετε δεν είναι τυχαίο που κατά την αρχαιότητα οι Έλληνες, έδιναν κυρίως βάση στο λόγο, ενώ οι Ρωμαίοι στο θέαμα. Δίχως να θεωρήσουμε ότι το ένα αποτελεί ανώτερο του άλλου, μπορούμε να διακρίνουμε τις πολιτισμικές τομές που οδηγούν σε αυτές τις τόσο διαφορετικές θεατρικές προσεγγίσεις. Κι αυτό είναι υπέροχο…
…Σχεδόν όσο υπέροχη ήταν η ‘tarta de queso’ που τρώγαμε με τη λήξη των παραστάσεων!
Πέραν του φαγητού όμως αποτέλεσε πραγματικά ένα σημαντικό μάθημα για μένα η ευκαιρία του να είμαι μέρος, αλλά και να παρακολουθήσω ένα πολυπολιτισμικό Φεστιβάλ. Ταυτόχρονα η συναναστροφή με ανθρώπους του θεάτρου από όλων τον κόσμο με έκανε να σκεφτώ ότι, ίσως να μη χρειάζεται να απαντήσουμε στο ερώτημα του ποιός αντιγράφει ποιόν. Ίσως μπορούμε απλώς να φανταστούμε την τέχνη να χορεύει αγκαλιά με τη ζωή και να αιωρούνται σαν νύμφες στον αιθέρα, εμπνέοντας η μία την άλλη μέσα σε ένα φαύλο κύκλο, από τον οποίο ψάχνουμε καθημερινά κομμάτια του εαυτού μας. Αυτά για τώρα!
Τα λέμε σύντομα,
Χρυς.
Βιβλιογραφία:
Wilde O., The decay of lying, 17/06/2004, Kessinger Publishing, μετάφραση στα ελληνικά Ε.Χ.Λαγκώνη
Eirini Chrysovalanti Lagkoni es una estudiante de Teatrología en la National and Kapodistrian University of Athens, Grecia. Entre los meses de octubre, noviembre y diciembre estará con nosotros, en el Teatro de la Estación con el programa Erasmus+ y comparte sus impresiones y sus reflexiones en esta página.